ทุกๆ วันหยุดยาว คนมักจะไปเที่ยวต่างจังหวัดหรือต่างประเทศกัน ถ้าใครมี "สัตว์เลี้ยง" โดยทั่วไปก็มักจะเอาไปฝากตาม "โรงแรมสัตว์เลี้ยง" เพราะสถานที่เหล่านี้เป็นสถานที่ที่มีความเป็นมืออาชีพในการดูแลสัตว์เลี้ยงของเรา ทำให้เราไปเที่ยวได้อย่างสบายใจ
อย่างไรก็ดี "ภาระที่บ้าน" ของหลายๆ บ้านอาจไม่ใช่แค่สัตว์เลี้ยง อาจเป็น "พ่อแม่ที่แก่ชรา" ซึ่งในสังคมเอเชียเป็นเรื่องปกติมากๆ ที่เป็นภาระหน้าที่ของลูกๆ ที่จะต้องดูแลพ่อแม่ยามแก่ชรา และภาวะนี้ก็เป็นสิ่งที่ลูกๆ ในเอเชียจำนวนมากขึ้นๆ ต้องแบก ซึ่งก็แน่นอน ปกติแล้วการมีพ่อแม่ที่แก่ชราอยู่บ้าน ถ้าไม่จ้างคนมาดูแลตอนลูกไม่อยู่ดูแล ลูกก็ย่อมจะเดินทางไปไหนไกลๆ ไม่ได้
แต่คนมาเลเซีย "หัวใส" หาทางแก้ปัญหานี้สำเร็จ โดยวิธีการที่คนมาเลย์ใช้ก็คือ เอาพ่อแม่ไป "แอดมิท" ที่โรงพยาบาลซะเลย ซึ่งด้านหนึ่งก็ทำให้ลูกๆ ไปเที่ยววันหยุดได้สบายใจ เพราะพ่อแม่คงไม่สามารถจะ "ใกล้มือหมอ" ไปมากกว่านี้อีกแล้ว แต่อีกด้าน คนก็มองว่านี่เป็นเหมือนการเอาพ่อแม่ไปทิ้งไว้โรงพยาบาลเพื่อหนีไปเที่ยว
ปัจจุบันมาเลเซียเริ่มเดินทางเข้าสู่ภาวะสังคมผู้สูงอายุ โดยปัจจุบันประชากรประมาณ 8% ถือว่าเป็นผู้สูงอายุแล้ว (หรืออายุเกิน 65 ปี) ซึ่งมาเลเซียก็เป็นประเทศหนึ่งที่มีระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้า และมีบริการโรงพยาบาลรัฐในราคาย่อมเยามากมาย ซึ่งนี่ก็เป็นเหตุผลที่ทำให้คนในโลกตะวันตกนิยมมาเกษียณที่มาเลเซีย
แต่ในกรณีที่พูดถึงนี้ คนมาเลเซียเองกลับใช้ระบบประกันสุขภาพที่รัฐให้เงินอุดหนุนเป็นเหมือน "โรงแรมสัตว์เลี้ยงสำหรับคนแก่" ในการฝากพ่อแม่เอาไว้แล้วไปเที่ยววันหยุด ซึ่งนี่เป็นข้อเท็จจริงที่โรงพยาบาลรัฐต่างๆ ในมาเลเซียยืนยันค่อนข้างตรงกัน เพราะช่วงวันหยุดยาวเมื่อไรยอดการ "แอดมิท" จะพุ่งสูงทันที และส่วนใหญ่จะเป็นผู้สูงอายุที่ไม่ได้เจ็บป่วยอะไรมากทั้งนั้น
แน่นอนปรากฎการณ์นี้ประหลาดมากจนสื่อหลายๆ เจ้า ตั้งคำถามว่ามันเกิดอะไรขึ้นกับสังคม?
พอไปถามคนมาเลย์ที่ทำแบบนี้ เค้าก็จะอ้างว่า การพาไปฝากบ้านพักคนชราเลย ต้องจ่ายแพงกว่าการให้พ่อแม่ไปใช้ "สวัสดิการ" แล้ว "แอดมิท" ซึ่งราคาถูกกว่า บางคนก็จะอ้างไปว่า นี่เป็นการทำเพื่อพ่อแม่เอง เพราะถ้าพาไปเที่ยว เค้าคุมพฤติกรรมการกินของพ่อแม่ไม่ได้ และพ่อแม่กินอะไรไปเยอะๆ เดี๋ยวโรคภัยก็กำเริบ ดังนั้นฝากไว้ที่โรงพยาบาลดีต่อสุขภาพของพ่อแม่แล้ว
ถ้าเรายังอ่านแล้วรู้สึก "งง" กับพฤติกรรมของคนมาเลย์แล้ว ก็อาจต้องเล่าต่อหน่อย
เพราะในบริบทปัจจุบัน การเอาพ่อแม่ไป "ฝาก" ไว้ที่โรงพยาบาล 2-3 วัน เป็นเรื่องที่เล็กน้อยมากในสังคมมาเลเซียที่คนเอาพ่อแม่ไป "ทิ้ง" ทั้งที่โรงพยาบาลและบ้านพักคนชราเป็นเรื่องปกติขึ้นเรื่อยๆ
โรงพยาบาลกัวลาลัมเปอร์ ซึ่งเป็นโรงพยาบาลรัฐที่ใหญ่ที่สุดในมาเลเซียรายงานว่านับแต่ปี 2022 จะมีการ "ทิ้งคนแก่ไว้ที่โรงพยาบาล" มากขึ้นทุกปี ปีนึงมากขึ้นเป็นร้อยคน และแม้ว่าปัจจุบันตัวเลขจะยังไม่ถึงพันคนต่อปี แต่การเพิ่มขึ้นทุกปีของตัวเลขนี้ก็เพียงพอที่จะทำให้สังคมใส่ใจแล้ว
เหตุผลหลักในการ "ทิ้ง" พ่อแม่ไว้ที่โรงพยาบาล ส่วนหนึ่งก็เข้าใจได้ว่าลูกไม่มีเงินพอจะสำหรับจ่ายเป็นค่าดูแลตามบ้านพักคนชรา ซึ่งความเป็นจริงแล้ว จริงๆ ในมาเลเซียมีบ้านพักคนชราจำนวนมากที่ให้คนแก่ไปอยู่ได้ฟรีๆ แต่ด้านหนึ่งด้วยความเป็นเอเชีย การเกลี้ยกล่อมให้พ่อแม่ไปอยู่ดีๆ เป็นเรื่องที่ยาก และในทางปฏิบัติคือลูกๆ ก็มักจะใช้จังหวะที่พ่อแม่ล้มป่วยแล้วทิ้งไว้ที่โรงพยาบาลยาวๆ ไม่ไปรับ หรือไม่ก็เอาไปฝากไว้ที่บ้านพักคนชรา แล้วจ่ายเงินแรกเข้างวดเดียว และหายตัวไป ไม่จ่ายต่อก็เป็นเรื่องปกติ
เรื่องทั้งหมดนี้จริงๆ เป็นปัญหาใหญ่มากในมาเลเซีย แต่ไม่เป็นข่าวมากนัก เพราะชาติอื่นๆ ก็รู้สึกว่าเป็นเรื่องไกลตัว ซึ่งอีกด้าน ก็ต้องเข้าใจเช่นกันว่าจริงๆ รัฐบาลมาเลเซียมีมาตรการดูแลคนแก่ที่ดีพอควร คนอายุเกิน 60 ปีที่มาเลย์จะได้เงินประมาณ 3,800 บาทต่อเดือนเป็นบำนาญผู้สูงอายุแบบถ้วนหน้า ซึ่งถ้าลูกรับภาระดูแลพ่อแม่ลูกก็จะได้เงินอุดหนุนอีก 3,800 บาทต่อเดือน ซึ่งถ้าลูกไม่ดูแล รัฐก็มีบ้านพักคนชราให้อยู่ฟรี 11 แห่งทั่วประเทศ และนอกจากนี้ ในมาเลเซียก็มีพวกบ้านพักคนชราเอกชนอยู่กว่า 2,000 แห่ง ซึ่งก็เป็นภาพสะท้อนว่า "ตลาด" กำลังโต
แต่ก็นั่นเอง อีกด้านหนึ่งการที่มีมาตรการแบบนี้ แต่ลูกก็ยังเอาพ่อแม่ไปทิ้งไว้ตามโรงพยาบาลเรื่อยๆ ก็เป็นภาพสะท้อนว่า "ระเบิดเวลาประชากร" ได้มาถึงมาเลเซียจนทำให้เกิดปัญหาแล้ว ซึ่งความน่าสนใจก็คือ จริงๆ ไทยเป็นสังคมผู้สูงอายุที่ยิ่งกว่ามาเลเซียอีก เพราะในขณะที่มาเลเซียมีประชากร 8% อายุเกิน 65 ปี แต่ของไทยมีประชากรเกิน 65 ปีถึงราวๆ 15% แล้ว แต่ไทยกลับไม่มีปัญหา "คนแก่โดนทิ้งไว้ที่โรงพยาบาล" มากในระดับเดียวกับมาเลเซีย และมาเลเซียก็อาจต้องมา "ดูงาน" ว่าทำไมไทยถึงไม่มีปัญหานี้ (อย่างน้อยก็ในระดับเดียวกัน)
อ้างอิง
Care or convenience? Debate rages over Malaysia’s ‘abandoned’ parents during holidays
Malaysia hospitals see increase in patient abandonment as society ages
Elderly Abandonment on the Rise in Malaysia
‘They did not want to deal with me’: Rise in elderly in Malaysia abandoned by families
Thailand in Brief
