ปลายเดือนมีนาคม ปี 2024 ธุรกิจค้าปลีกในมณฑลเหอหนานของจีน กลายเป็นข่าวใหญ่และได้รับความสนใจจากสื่อหลายสำนักทั่วโลก ด้วยการประกาศให้มีวันลาเพิ่มขึ้นจากปรกติอีก 10 วัน ในวันทำงานที่พนักงานรู้สึก “ไม่มีความสุข”  

หยู ตงไหล ผู้ก่อตั้งและประธานธุรกิจค้าปลีกที่ชื่อ Pang Dong Lai ถูกพูดถึงว่า เป็น “นายจ้างที่ไร้สาระที่สุด” จากการที่เขาให้ความสำคัญกับเรื่องความสุขของพนักงานมากกว่าเรื่องต้นทุนและผลกำไรของบริษัท เขาบอกว่า แค่ต้องการให้พนักงานสามารถกำหนดช่วงเวลาหยุดพักได้อย่างอิสระ เพื่อให้พวกเขาได้มีเวลาพักอย่างเพียงพอนอกเหนือเวลางาน

“ทุกคนต่างมีช่วงเวลาที่ไม่มีความสุข ดังนั้น ถ้าคุณไม่มีความสุข ก็อย่าเพิ่งมาทำงาน ฝ่ายบริหารจะปฏิเสธวันลานี้ไม่ได้ เพราะถือเป็นการละเมิดสิทธิ” หยูกล่าว

หยูบอกว่า ธุรกิจส่วนใหญ่สนใจเรื่องผลกำไรกับต้นทุนในการจ้างพนักงาน ขณะที่เขาสนใจเรื่องความสุขของพนักงาน

หยูเคยตำหนิวัฒนธรรมการทำงานของเจ้านายแบบจีน ที่ส่งเสริมชั่วโมงทำงานที่ยาวนาน โดยบอกว่า การให้พนักงานทำงานเกินเวลางานเป็นสิ่งที่ขัดต่อจริยธรรม และการยึดเอาผลงานของลูกน้องไปเป็นผลงานของตัวเอง เป็นการตัดโอกาสความก้าวหน้าของคนทำงาน

ผลการสำรวจเกี่ยวกับความวิตกกังวลในสถานที่ทำงานในจีนเมื่อปี 2021 พบว่า ลูกจ้างมากกว่าร้อยละ 65 รู้สึกเหนื่อยล้า และไม่มีความสุขกับงาน โดยสาเหตุหลักๆ เกิดจากค่าแรงที่ต่ำ วัฒนธรรมการทำงานเกินเวลา และความสัมพันธ์ระหว่างกันในที่ทำงานที่ซับซ้อน

นโยบายการทำงานของ Pang Dong Lai กำหนดให้พนักงานทำงานเพียงวันละ 7 ชั่วโมง โดยมีวันหยุดสุดสัปดาห์ และวันลาประจำปี 30 ถึง 40 วัน และวันหยุดช่วงเทศกาลสารทจีนอีก 5 วัน ยังไม่รวมวันลาในวันที่ไม่มีความสุขอีก 10 วันที่เพิ่มเข้ามา

นอกจาก การให้ความสำคัญกับคุณภาพชีวิตของพนักงาน Pang Dong Lai ยังจ่ายเงินเดือนให้พนักงานสูงกว่าธุรกิจค้าปลีกอื่นๆ โดยจ่ายเงินเดือนเฉลี่ย 7,000 หยวนต่อเดือน หรือราว 32,000 บาท ขณะที่ธุรกิจค้าปลีกรายอื่นจ่ายเงินเดือนพนักงานเฉลี่ยที่ 3,566 หยวน หรือราว 16,000 บาท

หยู ตงไหล ผู้ก่อตั้งและประธานบริษัท Pang Dong Lai

Pang Dong Lai มีสาขาเพียง 13 แห่ง โดย 2 ใน 3 ตั้งอยู่ในมณฑลเหอหนาน และได้รับการยอมรับจากทั่วประเทศในเรื่องมาตรฐานการให้บริการที่สูงตลอด 29 ปีตั้งแต่เริ่มต้นธุรกิจ นอกจากนี้ ยังมีบริการฟรีอีกเกือบ 100 รายการให้กับลูกค้า เช่น การตรวจวัดความดัน การทำความสะอาดและซ่อมแซมกระเป๋าถือ การติดตั้งชั้นปรับอากาศที่มีน้ำดื่มเตรียมให้กับสัตว์เลี้ยงที่ลูกค้าพามาด้วย

นอกจากนี้ Pang Dong Lai ยังมีการจ่ายเงินชดเชยให้กับพนักงานที่ได้รับการตำหนิอย่างไร้เหตุผลจากลูกค้า หรือได้รับการปฏิบัติที่ไม่ดีจากลูกค้า เป็นจำนวนเงิน 5,000 ถึง 8,000 หยวน

“เราไม่ต้องการให้บริษัทใหญ่โต แต่เราต้องการให้พนักงานของเรามีสุขภาวะที่ดี และมีชีวิตที่ผ่อนคลาย นั่นคือสิ่งที่บริษัทของเราจะทำ” หยูกล่าว

หยู ตงไหล เกิดมาในครอบครัวชาวนาที่ยากจน และเริ่มทำงานตั้งแต่เรียนชั้นมัธยมต้น ในปี 1995 เขาเปิดร้านชำเล็กๆ และเจอปัญหาสินค้าปลอม เนื่องจากช่วงเวลานั้นมีผลิตภัณฑ์ที่เป็นสินค้าปลอมทะลักเข้ามาในตลาดจำนวนมาก ต่อมาในปี 1997 ธุรกิจของเขาเติบโตจากการเปิดบริษัทขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และบุหรี่

ในปี 1998 เขาต้องประสบเคราะห์ เมื่อร้านของเขาไฟไหม้เสียหายจากการลอบวางเพลิงของแก๊งค์มาเฟีย โดยมีสาเหตุเพียงเพราะเขาไปปรามไม่ให้สมาชิกรายหนึ่งของแก๊งค์ล่วงละเมิดทางเพศพนักงานหญิงของร้าน เหตุการณ์ไฟไหม้ครั้งนั้น ทำให้พนักงานเสียชีวิต 8 ราย ชาวเมืองต่างให้กำลังใจหยู แม้แต่คนสูงอายุก็ช่วยบริจาคเงินให้  การสนับสนุนที่หลั่งไหลมาในครั้งนั้น ช่วยให้หยูได้รับการปลอบประโลมใจอย่างใหญ่หลวงในจุดที่ชีวิตดิ่งร่วงลงสู่จุดต่ำสุด

หลังจากนั้น หยูกลับมาตั้งต้นใหม่ได้อีกครั้ง และตั้งธุรกิจค้าปลีก  Pang Dong Lai ขึ้นมา เหตุการณ์ลอบวางเพลิงได้เปลี่ยนมุมมองของเขาที่มีต่อมนุษย์ เขาประกาศว่า  Pang Dong Lai จะไม่ใช่มีแต่เขาที่เป็นเจ้าของ แต่มันจะเป็นของทุกๆ คน และเป็นไปเพื่อสังคม

“เหตุการณ์ไฟไหม้จุดประกายความหวังในตัวของผม ในการทำให้ Pang Dong Lai กลายมาเป็นหลักของเมือง ทำให้ประชาชนเข้าถึงได้ง่าย ผมไม่ได้คิดถึงเรื่องเงิน แต่เพียงแค่ต้องการทำให้สังคมนี้ดีขึ้นกว่าเดิม” หยูกล่าว

หยูบอกว่า เหตุผลที่เขาไม่ขยายธุรกิจออกไปยังมณฑลอื่น เพราะคิดว่า Pang Dong Lai นั้นโตมากพอแล้ว และเป้าหมายของเขาคือการทำให้ร้านค้าปลีกดำเนินงานไปได้ด้วยดี เขาบอกว่า ไม่ได้ให้ค่ากับตัวเงินและชื่อเสียงมากจนเกินไปนัก แต่ต้องการทำธุรกิจด้วยความจริงใจและซื่อสัตย์สุจริต

หยูอธิบายว่า ปรัชญาของ Pang Dong Lai คือ “อิสระและความรัก” เป็นการผสมผสานทางวัฒนธรรม เป็นระบบแนวคิดที่พัฒนาผ่านการค้นหาอย่างต่อเนื่อง เป็นองค์ประกอบของวัฒนธรรมคลาสสิคของตะวันตก กับความก้าวหน้าของอารยธรรมอุตสาหกรรมสมัยใหม่ ผนวกกับลัทธิขงจื้อของจีน พุทธศาสนาและลัทธิเต๋า

“ระบบนี้รับรองได้ว่า จะทำให้พนักงานรู้สึกว่ามีศักดิ์ศรี มีความสุข และเป็นอิสระ ส่งเสริมให้เกิดความรักในงานและในชีวิต” หยูกล่าว

อ้างอิง
‘Not happy, do not come to work’: China retail tycoon introduces ‘unhappy leave’, sparks online discussion
Meet Yu Donglai ‘silliest boss’ in China who puts staff happiness ahead of making money
How Henan’s Pang Dong Lai supermarket continues to thrive in China’s sluggish market