วันที่ 22 กันยายนของทุกปีเป็นวันปลอดรถยนต์โลกหรือ World Car Free Day ซึ่งเกิดจากการที่ผู้คนเริ่มตระหนักว่า การใช้รถยนต์มากเกินไปส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคนและสิ่งแวดล้อมอย่างยิ่ง
จริงๆ ตั้งแต่ทศวรรษ 1950 ที่การใช้รถยนต์กลายป็นปัญหาในเมืองใหญ่ๆ ทั่วโลก เนเธอร์แลนด์และเบลเยียมได้กำหนดให้วันอาทิตย์เป็นวัน Car Free Day ในปีค.ศ. 1956 และ 1957 ตามลำดับ หลังจากนั้นปลายทศวรรษ 1990 ประเทศในยุโรปหลายประเทศเริ่มโครงการ Car Free Day ตามมา กิจกรรมนี้ได้รับความสนใจและปฏิบัติตามในหลายเมืองทั่วโลกรวมถึงประเทศอินโดนีเซีย
วันที่ 22 กันยายน ค.ศ. 2001 จาการ์ตาได้จัดวันปลอดรถยนต์เป็นครั้งแรกโดยได้รับแนวคิดจากเนเธอร์แลนด์ มีเป้าหมายเพื่อลดการใช้ยวดยานพาหนะของผู้คนในการทำกิจกรรมต่างๆ เพื่อลดมลพิษทางอากาศในเมืองหลวง วันปลอดรถยนต์ที่จาการ์ตาดำเนินการต่อเนื่องมาจนถึงทุกวันนี้ คือ ทุกวันอาทิตย์เวลา 6.00-11.00 น. ที่ถนนซูดีร์มัน (Jalan Sudirman) ไปจนถึงถนนธัมริน (Jalan MH. Thamrin) และรัฐบาลได้ประกาศวันปลอดรถยนต์อย่างเป็นทางการในปี ค.ศ. 2007 นอกจากจาการ์ตาแล้ว วันปลอดรถยนต์ก็เริ่มมีในเมืองอื่นๆ เช่น ที่เมืองโซโล (หรือเมืองสุราการ์ตา) ในปี 2009, เมืองโบกอร์ (Bogor), เมืองสุราบายา (Surabaya), เมืองมาลัง (Malang) เป็นต้น
กิจกรรมวันปลอดรถยนต์กลายเป็นสถานที่จัดกิจกรรมอื่นๆ ตั้งแต่การออกกำลังกาย การแสดงโชว์ต่างๆ การเปิดร้านขายอาหาร ตลอดจนการพักผ่อนหย่อนใจในรูปแบบต่างๆ นอกจากนี้ยังก่อให้เกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของชุมชนร่วมกันของผู้คนที่มาจากภูมิหลังที่แตกต่างหลากหลายที่ได้มาทำกิจกรรมร่วมกัน
บรรยากาศวัน Car Free Day ในเมืองจาการ์ตา เมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2024
ที่เมืองโซโล ชวากลางมีการจัดกิจกรรมวันปลอดรถยนต์ทุกวันอาทิตย์เริ่มจากเวลา 5.00 น. จนถึงเวลา 9.00 น. บริเวณถนนซลาเม็ต รียาดี (Jalan Slamet Riyadi) ที่มีความยาว 3.7 กิโลเมตร ทุกวันอาทิตย์จะมีผู้คนจำนวนมากไปที่ถนนดังกล่าวทั้งคนท้องถิ่นและนักท่องเที่ยวเพื่อชมและเข้าร่วมกิจกรรมหลากหลายที่มีการจัดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการออกกำลังกาย เปิดร้านขายของ หรือกิจกรรมอื่นๆ
ล่าสุดรัฐบาลท้องถิ่นเมืองบันดุง ชวาตะวันตกได้กำหนดให้ทุกวันศุกร์เป็นวันปลอดรถยนต์บริเวณศาลาว่าการเมือง โดยเริ่มตั้งแต่วันศุกร์ที่ 10 พฤษภาคม 2024 โดยมีเป้าหมายให้บรรดาเจ้าหน้าที่รัฐและข้าราชการเดินทางไปทำงานที่ศาลาว่าการเมืองโดยขนส่งสาธารณะ ซึ่งหากโครงการนี้ประสบความสำเร็จ นายกเทศมนตรีเมืองบันดุงจะขยายโครงการไปยังหน่วยงานราชการอื่นๆ อีก
นอกจากวันปลอดรถยนต์ทุกวันศุกร์ที่ศาลาว่าการเมืองแล้ว ยังมีวันสุดสัปดาห์ปลอดรถยนต์ที่ถนนบรากา (Jalan Braga) โดยเริ่มในวันเสาร์และอาทิตย์ที่ 4-5 พฤษภาคมที่ผ่านมา จากเวลา 16.00 น. ในวันเสาร์จนถึงเวลา 23.59 น. ในวันอาทิตย์ ถนนบรากาเป็นถนนสายหลักของเมืองและเป็นจุดเช็คอินสำคัญของนักท่องเที่ยว ถนนสายนี้มีความยาว 850 เมตร เทียบได้กับย่านเมืองเก่าที่จาการ์ตาและถนนมาเลียวโบโร (Jalan Malioboro) ในยอกยาการ์ตา ถนนบรากาเป็นพื้นที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ ยังปรากฏร่องรอยของยุคอาณนิคมที่ยังหลงเหลือจนถึงปัจจุบัน เช่นตึกเก่าธนาคารเก่าสมัยอาณานิคม นอกจากนี้ยังเป็นศูนย์กลางของศิลปะของเมืองบันดุงอีกด้วย
วันปลอดรถยนต์ไม่ได้มีแค่ตามเมืองใหญ่ๆ ในเกาะชวาเท่านั้น หากมีการจัดวันปลอดรถยนต์ที่เมืองเมดาน (Medan), เปอกันบารู (Pekanbaru), ปาดัง (Padang) เกาะสุมาตรา, เมืองมากัสซาร์ (Makassar) เกาะสุลาเวสี และเมืองโซร็อง (Sorong) เกาะปาปัวอีกด้วย
ที่มา
Jejak Sejarah Car Free Day.
Kurniwan, Roni. “Balai Kota Bandung Bebas Kendaraan, Mobil Dinas Mejeng di Baha Jalan.”
“Pemkot Bandung terapkan hari bebas kendaraan setiap Jumat.”
Regar, Rachel Farahdiba. “Sudah Berlangsung sejak 2001, Ini Sejarah Car Free Day di Indonesia.”
SM, Tiah, “Begini Suasana Jumat Bebas Mobil di Balai Kota Bandung, Ada yang Naik Sepeda dari Ujungberung.”
เฟสบุ๊ก Car Free Day Indonesia
