Garbage Cafe ร้านคาเฟ่ขยะที่กระจายตัวอยู่ทั่วประเทศอินเดีย เป็นความพยายามในการขจัดปัญหาขยะพลาสติกล้นเมือง ด้วยการเสิร์ฟอาหารร้อนๆ ให้กับผู้คนยากไร้ที่เอาขยะพลาสติกมาแลก

ทุกเช้า อากาซ ในวัย 28 ปี ซึ่งอาศัยอยู่ในกรุงเดลี จะออกตระเวนเก็บขวดพลาสติก เป้าหมายของเขา คือ การรวบรวมขวดขวดพลาสติกให้ได้ประมาณ 3 กิโลกรัมทุกวัน ซึ่งเป็นปริมาณที่เพียงพอสำหรับการนำไปแลกเป็นมื้ออาหารของเขาและครอบครัวในแต่ละวัน

สำหรับอากาซแล้ว ขยะทุกชิ้นที่เก็บได้เปรียบเสมือน “ถุงสมบัติ” ที่สามารถนำไปแลกเป็นอาหารที่ “Garbage Cafe” ร้านคาเฟ่ขยะที่ต้องการแก้ไขปัญหาขยะพลาสติก พร้อมกันกับการช่วยเหลือผู้คนยากไร้ให้อิ่มท้อง

แนวคิดเรื่อง “คาเฟ่ขยะ” ในอินเดียเกิดขึ้นในปี 2020 จากการที่ เทศบาลกรุงเดลี  (MCD) ตั้งเป้าหมายที่จะรักษาสิ่งแวดล้อม และเพิ่มความตระหนักรู้เกี่ยวกับการกำจัดขยะพลาสติกอย่างปลอดภัย โดยกำหนดว่า ประชาชนที่นำขยะพลาสติกจำนวน 1 กิโลกรัมมาที่ร้านคาเฟ่ขยะ จะได้รับบัตรกำนัลรับประทานอาหารฟรีที่ร้าน ทั้งนี้ ขยะพลาสติกที่คาเฟ่แห่งนี้รับ ได้แก่ ขวดน้ำเปล่า ขวดน้ำอัดลม ภาชนะพลาสติก และวัสดุอื่นๆ ที่คล้ายคลึงกัน

สำหรับอากาซและผู้ยากไร้อื่นๆ ในเมืองหลวงของอินเดีย คาเฟ่ขยะแห่งนี้ได้เปลี่ยนแปลงชีวิตของพวกเขาไปมาก

“ผมมาถึงที่เดลีเมื่อสามปีก่อน และได้ไปอาศัยอยู่กับญาติ ระหว่างที่ผมกำลังหางานอยู่นั้น บังเอิญได้เจอกับโครงการของรัฐบาลที่ให้เราเอาขยะพลาสติกมาแลกอาหารได้ฟรี ซึ่งมันทำให้ชีวิตของผมง่ายขึ้นมาก เพราะไม่เพียงแต่ผมสามารถหารายได้จากการขายพลาสติกเท่านั้น แต่ผมยังได้รับอาหารฟรีสำหรับครอบครัวของผมอีกด้วย” อากาซกล่าว

ยาซ คูมาร์ เจ้าของร้าน Evergreen Cafe ในฐานะผู้ประกอบการ ก็ได้รับประโยชน์จากโครงการนี้ด้วยเช่นกัน เขาเล่าว่า ตั้งแต่เริ่มทำร้านคาเฟ่ขยะ ก็เห็นว่าโครงการนี้เริ่มทำให้ผู้คนตระหนักถึงความสำคัญของการกำจัดขยะพลาสติกอย่างปลอดภัย โดยการรีไซเคิลและนำกลับมาใช้ใหม่ แทนที่จะนำไปฝังกลบ

“ผมได้เห็นการมีส่วนร่วมอย่างขันแข็งของผู้คน และเราไม่เพียงแต่มอบอาหารและเครื่องดื่มให้กับคนที่เข้าร่วมโครงการเท่านั้น แต่เรายังได้ให้ความรู้เกี่ยวกับการรีไซเคิลขยะพลาสติกอีกด้วย” คูมาร์กล่าว

ร้านคาเฟ่ขยะแห่งแรกของประเทศอินเดีย เปิดตัวเมื่อเดือนตุลาคม 2019 ในรัฐฉัตตีสครห์ ทางตอนกลางของประเทศ จากนั้นคาเฟ่อื่นๆ ก็เริ่มนำแนวคิดดังกล่าวไปปรับใช้ทั่วประเทศ โครงการคาเฟ่ขยะลักษณะนี้ยังปรากฏอยู่ทั่วโลก ทั้งในยุโรป สหรัฐอเมริกา และอีกหลายประเทศ

เจ้าหน้าที่เทศบาลกรุงเดลี กล่าวว่า รัฐบาลหลายเมืองของอินเดียนำแนวคิดเรื่องคาเฟ่ขยะไปปรับใช้ และประสบความสำเร็จเป็นอย่างมาก ซึ่งมันไม่ใช่แค่ได้จัดการปัญหาขยะพลาสติกในเมืองเท่านั้น แต่ยังได้ช่วยเหลือคนไร้บ้านด้วยการมอบอาหารฟรีเพื่อแลกกับขยะพลาสติก

“อย่างไรก็ตาม สำหรับกรุงเดลีแล้ว แนวทางของเราอาจจะแตกต่างจากเมืองอื่นๆ ตรงที่เราตั้งเป้าที่จะขยายโครงการนี้ไปยังประชาชนทุกคนในเมือง เพราะเราเชื่อว่าการมีส่วนร่วมของชาวเมืองในการจัดการขยะพลาสติก จะเพิ่มประสิทธิภาพของการทำงานในด้านนี้ได้อย่างแน่นอน” เจ้าหน้าที่เทศบาลกรุงเดลี กล่าว

อ้างอิง
At ‘Garbage Cafes,’ You Can Trade Plastic Bottles for Free Food
Innovative cafe in Ambikapur rewards ragpickers who collect plastic with meals
Garbage Cafe inaugurated in Chhattisgarh: Now enjoy free food in exchange for plastic waste
Welcome to India's first garbage cafe in Chhattisgarh