นับตั้งแต่ประเทศไทยจัดหาวัคซีนโควิด-19 มาได้ตั้งแต่ต้นปี 2564 กระทรวงสาธารณสุขได้วางแผน 3 ระยะ เพื่อฉีดวัคซีนให้กับกลุ่มประชากรต่างๆ
ระยะที่ 1 มีเป้าหมายลดการป่วยรุนแรงและเสียชีวิต ประกอบกับวัคซีนยังมีปริมาณที่จำกัด จึงฉีดให้กับบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขด่านหน้า ทั้งภาครัฐและเอกชน
ระยะที่ 2 เริ่มวันที่ 7 มิ.ย. – 31 ก.ค.2564 สำหรับกลุ่มผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป (นับถึง 1 ม.ค.65) และผู้ป่วย 7 กลุ่มโรค ประกอบด้วย 1.โรคทางเดินหายใจเรื้อรังรุนแรง 2.โรคหัวใจและหลอดเลือด 3.โรคหลอดเลือดสมอง 4.โรคไตเรื้อรัง 5.โรคมะเร็งทุกชนิด 6.โรคเบาหวาน และ 7.โรคอ้วน
ระยะที่ 3 เริ่มฉีดเดือน ส.ค. 2564 สำหรับประชาชนทั่วไปช่วงอายุตั้งแต่ 18-59 ปี แต่วันที่ 1 พ.ค.นี้ เปิดให้ลงทะเบียน LINE Official Account 'หมอพร้อม' มีฟังก์ชันการทำงาน 12 ขั้นตอน เพื่อลงทะเบียนและจองรับ วัน เวลา การฉีดวัคซีนโควิด-19
12 ขั้นตอนการทำงานไลน์ 'หมอพร้อม'
ขั้นตอน 1 เพิ่มเพื่อน หรือสามารถสแกนคิวอาร์โค้ด หรือ กดเพิ่มเพื่อน เพียงพิมพ์คำว่า 'หมอพร้อม' ในช่องค้นหาและเลือกที่ 'บัญชีทางการ' แล้วลงทะเบียนใช้งานหมอพร้อม กรอกข้อมูลเลขบัตรประชาชนและเบอร์โทรศัพท์ แต่หากไม่มีข้อมูลในระบบให้กรอกข้อมูลส่วนตัว
ขั้นตอน 2 หากต้องการลงทะเบียนแทนบุคคลอื่น ให้กดเลือกเพิ่มบุคคลอื่น และระบุความสัมพันธ์ จากนั้นกรอกข้อมูลบัตรประชาชนและเบอร์โทรศัพท์
ขั้นตอน 3 ลงทะเบียนฉีดวัคซีนโควิด19 โดยกดเมนูลงทะเบียนขอรับวัคซีน จากนั้นจะได้รับข้อความแจ้งยืนยันการลงทะเบียน
ขั้นตอน 4 จองคิวฉีดวัคซีน กดเมนูจองฉีดวัคซีนโควิด เลือกจอง และกดรับสิทธิ์ จากนั้นระบบจะให้ทำแบบคัดกรอง เลือกโรงพยาบาล วัน เวลา เพื่อจองฉีดวัคซีน ทั้งนี้ จะมีข้อความยืนยันนัดหมายการรับวัคซีนโควิด19
ขั้นตอน 5 กรณีเปลี่ยนคิวจองฉีดวัคซีน ให้กดเลือกเมนูข้อมูลการจองฉีดวัคซีนโควิด19 เข็มที่ 1 และทำการเปลี่ยนการจองโดยระบุวัน เวลาใหม่ จากนั้นระบบจะส่งข้อความยืนยันนัดหมายใหม่
ขั้นตอน 6 ก่อนถึงนัดหมายจะมีข้อความแจ้งเตือนฉีดวัคซีน เข็มที่ 1
ขั้นตอน 7 ยืนยันการฉีดวัคซีน เข็มที่ 1 หลังได้รับการฉีดวัคซีนแล้ว จะได้รับข้อความยืนยันและใบแจ้งอาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น ภายใน 24 ชั่วโมง
ขั้นตอน 8 ทำแบบประเมินอาการไม่พึงประสงค์ หลังฉีดวัคซีน เข็มที่ 1 โดยจะให้ทำแบบประเมินหลังฉีดวัคซีน 1 วัน หลังฉีดวัคซีน 2-7 วัน และหลังฉีดวัคซีน 8-30 วัน
ขั้นตอน 9 แจ้งเตือนฉีดวัคซีน เข็มที่ 2 จะมีข้อความแจ้งเตือนให้ไปรับวัคซีนเข็มที่ 2
ขั้นตอน 10 ยืนยันการฉีดวัคซีน เข็มที่ 2 โดยจะได้รับข้อความยืนยันและใบแจ้งอาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น ภายใน 24 ชั่วโมง
ขั้นตอน 11 การออกใบรับรองการฉีดวัคซีน เมื่อฉีดวัคซีนครบทั้ง 2 เข็มจะได้รับใบรับรองการฉีดวัคซีน โดยสามารถสแกนคิวอาร์โค้ด เพื่อตรวจสอบความถูกต้องผ่านเว็บไซต์ของกระทรวงสาธารณสุข
ขั้นตอน 12 ทำแบบประเมินอาการไม่พึงประสงค์ หลังฉีดวัคซีนเข็มที่ 2 โดยจะให้ทำแบบประเมินหลังฉีดวัคซีน 1 วัน หลังฉีดวัคซีน 2-7 วัน และหลังฉีดวัคซีน 8-30 วัน
ข้อควรรู้เกี่ยวกับวัคซีนโควิดในไทย
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ได้ระบุในเว็บไซต์ว่า วัคซีนที่จะนำมาใช้ในไทยปี 2564 ได้แก่ วัคซีนของบริษัทแอสตราเซเนกา กิจการร่วมทุนอังกฤษ-สวีเดน ซึ่งเป็นวัคซีนชนิดใช้ไวรัสเป็นพาหะ (Recombinant viral vector vaccine) ที่จะการกระตุ้นการสร้างภูมิคุ้มกัน
แต่มีข้อควรระวังว่าอาจก่อโรคได้ในผู้ที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องได้ เนื่องจากไวรัสพาหะเป็นเชื้อมีชีวิต แม้ว่าจะอ่อนฤทธิ์หรือไม่แบ่งตัวก็ตาม และในยุโรปพบผู้ฉีดวัคซีนแอสตราเซเนกามีอาการลิ่มเลือดอุดตัน แต่ระบุว่าเป็นภาวะที่เกิดขึ้นได้ยากหรือมีเปอร์เซ็นต์เกิดขึ้นน้อยมาก
วัคซีนอีกตัวหนึ่ง คือ โคโรนาแวค (Coronavac) ที่ผลิตโดยบริษัทซิโนแวคของจีน เป็นวัคซีนชนิดเชื้อตาย (Inactivated vaccine) ซึ่งได้รับการประเมินว่ามีความปลอดภัยสูง ใช้กับผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องได้ เพราะเป็นเป็นเทคโนโลยีแบบเดิมที่เคยมีประสบการณ์การใช้กับวัคซีนอื่นๆ มาก่อน เช่น วัคซีนไวรัสตับอักเสบเอ
ส่วนกรณีพบบุคลากรการแพทย์ 6 รายในจังหวัดระยองมีอาการคล้ายกลุ่มอาการโรคหลอดเลือดสมอง คือ แขนขาอ่อนแรง ชา บางรายชาครึ่งซีก อ่อนแรง อัมพฤกษ์ชั่วคราว ทันทีหรือหลังจากได้รับวัคซีนโคโรนาแวคไม่นาน ได้มีการตรวจสอบเพิ่มเติม รวมถึงเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง แพทย์ไม่พบความผิดปกติ หลังจากให้การรักษา บุคลากรทั้ง 6 รายก็อาการดีขึ้น กรมควบคุมโรคจึงพิจารณาให้ใช้วัคซีนโคโรนาแวคต่อไป