เมื่อมลพิษทางอากาศ โดยเฉพาะปัญหาฝุ่นพิษ หรือฝุ่น PM กลายมาเป็นปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมที่น่ากังวลในปัจจุบัน โดยเฉพาะผลกระทบที่เกิดกับสุขภาพ เช่น โรคระบบทางเดินหายใจ และโรคหลอดเลือดหัวใจ แต่ล่าสุดนักวิจัยอังกฤษพบว่า ฝุ่น PM ยังส่งผลกระทบต่อสมองของเราได้เร็วกว่าที่เคยคิดไว้ด้วย

ทีมนักวิจัยจาก มหาวิทยาลัยเบอร์มิงแฮม และ มหาวิทยาลัยแมนเชสเตอร์ ในอังกฤษ พบว่า การสัมผัสมลพิษทางอากาศแม้จะเป็นช่วงสั้นๆ ก็อาจส่งผลในระยะยาวต่อความสามารถในการทำกิจกรรมในชีวิตประจำวันได้

งานวิจัยชิ้นนี้ตีพิมพ์ในวารสาร Nature Communications โดยศึกษาถึง “อนุภาคขนาดเล็ก” ในอากาศหรือที่รู้จักกันในชื่อ PM ซึ่งมลพิษทางอากาศจากอนุภาคฝุ่นที่มีขนาด 10 และ 2.5 ไมโครเมตร หรือฝุ่น PM นี้ เกิดจากการรวมตัวกันของอนุภาคที่เป็นของแข็งกับละอองน้ำในอากาศ ซึ่งรวมไปถึงฝุ่น ควัน และเขม่าต่างๆ

ในการศึกษา นักวิจัยแบ่งผู้เข้าร่วมการทดลองออกเป็น 2 กลุ่ม โดยกลุ่มหนึ่งสัมผัสกับมลพิษทางอากาศที่มีอนุภาค PM และอีกกลุ่มสัมผัสอากาศสะอาด นักวิจัยจำลองมลพิษทางอากาศโดยใช้ควันจากเทียน นอกจากนี้ ยังทดสอบกับรูปแบบของการหายใจหลายแบบ เช่น การหายใจตามปกติ และการหายใจผ่านเฉพาะทางปากหรือจมูก

ผู้เข้าร่วมการทดลองจะถูกทดสอบความสามารถทางด้านการรับรู้ก่อนที่จะสัมผัสอากาศที่มีมลพิษ และถูกทดสอบอีกครั้งหลังการสัมผัสมลพิษผ่านไป 4 ชั่วโมง ทีมวิจัยได้วัดความสามารถเฉพาะด้าน เช่น ความจำระยะสั้น การจดจ่อกับสิ่งที่เลือก การรับรู้อารมณ์ ความเร็วในการตอบสนองของร่างกาย และความสามารถในการจดจ่อกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งได้เป็นเวลานาน

ผลการทดลองพบว่า การสัมผัสมลพิษทางอากาศที่มีอนุภาค PM เป็นระยะเวลาสั้นๆ ส่งผลต่อความสามารถในการทำสิ่งต่างๆ เช่น กิจวัตรประจำวัน และส่งผลต่อการรับรู้ทางด้านอารมณ์ โดยที่มีผลกับการหายใจทุกรูปแบบ

ดร.โธมัส ฟาเฮอร์ตี้ หนึ่งในทีมวิจัยระบุว่า “การศึกษานี้ให้หลักฐานที่น่าสนใจว่า การได้รับฝุ่นละอองในช่วงเวลาสั้น ๆ ก็สามารถส่งผลกระทบด้านลบต่อการทำงานของสมองในส่วนที่จำเป็นต่อกิจกรรมในชีวิตประจำวันได้ทันที”

ในการวัดการทำงานของสมองในส่วนการทำหน้าที่เกี่ยวกับการรับรู้ ในกลุ่มผู้เข้าร่วมทดลองที่ได้รับมลพิษจาก PM แสดงให้เห็นถึงการลดลงที่ชัดเจนของความสามารถในการจดจ่อกับสิ่งที่สนใจ และมีการรับรู้ความรู้สึกของตัวเองและผู้อื่นลดต่ำลง

การศึกษานี้ใช้กิจกรรมพื้นฐานทั่วไป อย่างเช่น การไปซื้อของที่ร้านขายของชำ ในการช่วยอธิบายผลกระทบทางลบของมลพิษ PM ในอากาศต่อความสามารถในการคิดตัดสินใจ ที่สามารถส่งผลต่อชีวิตประจำวัน เช่น เกิดความบกพร่องในเรื่องการตัดสินใจเลือก ทำให้เกิดความยากในการลำดับความสำคัญกับสิ่งของที่จะซื้อ ขณะเดียวกัน ยังทำให้อ่อนไหวง่ายต่อแรงกระตุ้นในการซื้อ

นอกจากนี้ ฝุ่น PM ในอากาศ ยังมีผลกระทบต่อความสามารถในการทำงาน เช่น ส่งผลให้ความตั้งใจและความใส่ใจในการทำงานลดลง และทำให้ทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ยากขึ้นเนื่องจากความสามารถในการรับรู้ด้านอารมณ์ที่ลดต่ำลง รวมถึงเกิดความบกพร่องในการแสดงพฤติกรรมที่เหมาะสมในการเข้าสังคม

ทีมวิจัยระบุว่า เป็นที่แน่ชัดว่า มลพิษทางอากาศยังเลวร้ายลงเรื่อยๆ จึงจำเป็นต้องมีการเข้มงวดในการควบคุมเรื่องของคุณภาพอากาศ รวมถึงการใช้มาตรการทางด้านสาธารณสุข เพื่อลดผลกระทบต่างๆ ที่จะเกิดกับสมองของเรา และระบบเศรษฐกิจ

ที่มา
Air Pollution Is Damaging Your Brain Faster Than You Think