หน่วยงานกำกับดูแลการแพร่กระจายเสียงของประเทศจีน ออกประกาศเรียกร้องให้ผู้จัด “ละครคุณธรรม” หยุดใช้ตัวละคร อย่างแม่สามีตัวร้าย หรือคุณยายมหาภัย เพื่อหยุดการสร้างภาพจำในแง่ลบต่อผู้หญิงสูงอายุ

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ละครคุณธรรมของจีนเติบโตอย่างรวดเร็วและสามารถดึงดูดผู้ชมจำนวนหลายร้อยล้านคน แต่ล่าสุดผู้จัดละครคุณธรรมในจีนต้องเผชิญกับแรงกดดันจากรัฐบาลให้เลิกสร้างละครที่มีโครงเรื่อง “น้ำเน่า” ถึงแม้ว่าจะเป็นจุดขายของละครคุณธรรมก็ตาม

สำนักงานวิทยุและโทรทัศน์แห่งชาติจีน (The National Radio and Television Administration หรือ NRTA) ออกประกาศเรียกร้องให้ผู้จัดละครคุณธรรม เลิกสร้างตัวละครที่มีคาแรกเตอร์ร้ายกาจ อย่างเช่น แม่สามีตัวร้าย คุณยายมหาภัย ไปจนถึงผู้บริหารบริษัทจอมเผด็จการ โดยให้เหตุผลว่าละครคุณธรรมเหล่านี้ไม่เพียงแต่สร้างขึ้นโดยปราศจากความเป็นจริงเท่านั้น แต่ยังสร้างภาพจำในแง่ลบให้กับคนบางกลุ่มในสังคม โดยเฉพาะผู้หญิงสูงอายุ

ทั้งนี้ ประกาศดังกล่าวเป็นอีกหนึ่งสัญญาณที่ชี้ให้เห็นว่า ทางการจีนเริ่มให้ความสนใจและจับตาดูละครคุณธรรมอย่างใกล้ชิด

ละครคุณธรรม เป็นรูปแบบความบันเทิงประเภทหนึ่งที่กำลังได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในประเทศจีน โดยในปี 2023 ตลาดละครคุณธรรมในจีนเติบโตขึ้นถึง 267% มีมูลค่ามากกว่า 37,000 ล้านหยวน (ประมาณ 1.72 แสนล้านบาท) ผลสำรวจของบริษัท iiMedia พบว่า ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตมากกว่าครึ่งหนึ่งในจีนดูละครคุณธรรม

ละครคุณธรรมเหล่านี้ได้รับการออกแบบให้สามารถรับชมได้บนอุปกรณ์มือถือ มักถ่ายทำในรูปแบบแนวตั้งที่มีความยาวเพียงไม่กี่นาที แต่สิ่งที่ทำให้ละครคุณธรรมเหล่านี้ได้รับความนิยมอย่างมาก คือ โครงเรื่องสุดน้ำเน่าเกินจริง เช่น นักธุรกิจจอมเผด็จการที่คอยเอาเปรียบลูกจ้าง คุณแม่สามีสุดเจ้าเล่ห์ที่มักหาทางกลั่นแกล้งลูกสะใภ้ และคุณยายมหาภัยที่ใจร้ายกับลูกหลาน เป็นต้น

แม้การให้ความสำคัญกับความขัดแย้งและโครงเรื่องสุดน้ำเน่า จะเป็นปัจจัยที่ทำให้ละครคุณธรรมได้รับความนิยม แต่หน่วยงาน NRTA ก็ต้องการเรียกร้องให้ผู้จัดละครเปลี่ยนคาแรกเตอร์ของตัวละคร พร้อมเปลี่ยนสาระสำคัญของเรื่อง เพื่อหลีกเลี่ยงการสร้างความขัดแย้งในสังคมและการทำลายคุณค่าของการเล่าเรื่อง

ซู หยวนเจีย แฟนละครคุณธรรมวัย 20 ปี ยอมรับว่า โครงเรื่องสุดน้ำเน่าและตัวละครร้ายๆ ทำให้ละครเรื่องนั้นได้รับความนิยมในหมู่คนดู แต่เธอก็อยากเห็นละครคุณธรรมที่ให้ความสำคัญกับประเด็นทางสังคมมากขึ้น เช่น สุขภาพจิต การดูแลตัวเอง การต่อต้านการเลือกปฏิบัติทางเชื้อชาติและเพศ ตลอดจนสนับสนุนความเท่าเทียม เป็นต้น ซึ่งหากละครคุณธรรมนำประเด็นเหล่านี้ไปเล่าก็จะได้รับความนิยมเช่นเดียวกัน

“การหาความสมดุลระหว่างความบันเทิงกับเนื้อหาที่ให้ความรู้เป็นสิ่งสำคัญนะคะ” ซูกล่าว

อ้างอิง
China Tells Drama Creators: No More Evil Grandmothers