ระบบการดูแลสุขภาพประชาชนของไทยได้รับการยกย่องว่ามีประสิทธิภาพสูง และเป็นตัวแบบให้กับหลายประเทศ ล่าสุด ดิอีโคโนมิสต์ นำเสนอบทความว่าด้วย “เหตุใดการสาธารณสุขของไทยจึงดีมาก” โดยระบุถึงความเป็นมาและความท้าทายต่อระบบสุขภาพของไทยในทศวรรษหน้า

บทความใน ดิอีโคโนมิสต์ ระบุว่า ระบบสาธารณสุขของไทยเป็นหนึ่งในระบบสาธารณสุขที่มีประสิทธิภาพดีที่สุดในโลก โดยเปรียบเทียบอายุขัยเฉลี่ยของคนไทยว่ายืนยาวกว่าประเทศอื่นๆ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมถึงคนอเมริกันและยุโรปที่อายุขัยเฉลี่ยอยู่ที่ 79 ปี ประชากรในอาเซียนอายุขัยเฉลี่ยอยู่ที่ 73 ปี ขณะที่คนไทยอายุขัยเฉลี่ยอยู่ที่ 80 ปี

ในบทความอ้างข้อมูลจาก องค์การสหประชาชาติ ปี 2023 ระบุว่า ร้อยละ 99.5 ของประชากรในประเทศไทยซึ่งมีอยู่ราว 72 ล้านคนมีหลักประกันสุขภาพ และย้ำว่าสาเหตุที่ทำให้ประเทศไทยมาถึงจุดนี้ได้ขณะที่ยังเป็นประเทศกำลังพัฒนา ต้องย้อนไปในยุคสงครามเย็น เริ่มต้นจากยุทธศาสตร์การมุ่งพัฒนาชนบทในช่วงทศวรรษที่ 1970 เพื่อต่อต้านแนวคิดคอมมิวนิสต์ที่กำลังขยายตัวอยู่ในภูมิภาค และทำให้การสาธารณสุขมีความสำคัญอันดับต้นๆ โดยในปี 1990 มีการสร้างโรงพยาบาลกระจายไปใน 928 ตำบลทั่วประเทศ

จากนั้นในปี 1972 รัฐบาลได้เริ่มโครงการให้นักเรียนแพทย์ที่จบการศึกษาใช้เวลา 3 ปีแรกเป็นทำงานหมอในหมู่บ้าน ซึ่งนำไปสู่การสร้างหมอรุ่นที่มีเก่งและมีความสามารถสูง

ต่อมาในยุคของ รัฐบาลไทยรักไทย ได้เริ่มนโยบายหลักประกันสุขภาพเป็นครั้งแรกโดยมุ่งเป้าไปที่คนยากจน ในปี 2002 รัฐบาลผลักดันโครงการหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าในชื่อ นโยบาย “30 บาทรักษาทุกโรค” ซึ่งทำให้คนยากจนได้รับการรักษาฟรีโดยเสียค่าธรรมเนียมเพียงคนละ 30 บาท ซึ่งการศึกษาระหว่างปี 2000 ถึง 2002 พบว่าอัตราการเสียชีวิตของทารกแรกเกิดลดลงมากอย่างมีนัยสำคัญ

นโยบาย 30 บาทรักษาทุกโรค สร้างคะแนนนิยมอย่างมากให้กับ ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรีขณะนั้น ซึ่งหลายรัฐบาลต่อมาก็สานต่อและขยายให้ครอบคลุมมากขึ้น จนทุกวันนี้ครอบคลุมการรักษาโรคตั้งแต่เอชไอวีไปจนถึงโรคเรื้อรังอย่างเช่น โรคไต โดยมีการใช้จ่ายงบประมาณก้อนใหญ่ราวร้อยละ 3 ถึง 4 ของจีดีพี สำหรับการดูแลสุขภาพประชาชน

บทความระบุว่า มีหลายประเทศที่พยายามทำตามแบบประเทศไทย โดยเมื่อช่วงต้นปีที่ผ่านมา ซาอุดิอาระเบียได้ลงนามข้อตกลงกับรัฐบาลไทยเกี่ยวกับความร่วมมือด้านสาธารณสุข

ในตอนท้ายของบทความระบุว่า ระบบสาธารณสุขของไทยกำลังเผชิญกับความท้าทายจากสังคมสูงวัย โดยปัจจุบัน มากกว่าร้อยละ 20 ของประชากรไทยมีอายุเกินกว่า 60 ปี และสัดส่วนนี้จะเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 33 ภายใน 10 ปีจากนี้ ซึ่งจะนำความตึงตัวมาสู่ระบบสาธารณสุขและงบประมาณของรัฐบาล นอกจากนี้ยังมีปัญหาเรื่องภาระงานที่ล้นมือของหมอ แต่กระนั้น บทความสรุปว่า ระบบสาธารณสุขไทยก็ยังคงเป็นตัวแบบที่ดีให้กับนานาประเทศทั่วโลก

ที่มา
Why is Thai health care so good?