ทีมนักวิจัยจากประเทศโปแลนด์ พบว่า การเต้นรำ เล่นดนตรี ทำงานศิลปะ หรือการทำกิจกรรมสร้างสรรค์ต่างๆ รวมถึง การเล่นวิดีโอเกมแนววางแผนเป็นประจำอย่างต่อเนื่อง ช่วยทำให้ “สมอง” ของเราอ่อนกว่าวัย และช่วยชะลอการเสื่อมถอยของสมองให้ช้าลงได้

งานศึกษาของทีมวิจัยจาก มหาวิทยาลัย SWPS ในกรุงวอร์ซอว์ ประเทศโปแลนด์ เกี่ยวกับความเชื่อมโยงของการทำกิจกรรมสร้างสรรค์กับอายุทางชีวภาพสมอง ตีพิมพ์ในวารสาร Nature Communications พบว่า คนที่ทำกิจกรรมที่ใช้ “ความคิดสร้างสรรค์” เป็นประจำสม่ำเสมอ จะมี “อายุสมอง” ที่อ่อนวัยกว่า และพบว่า ยิ่งคนที่มีประสบการณ์ทำกิจกรรมสร้างสรรค์อย่างต่อเนื่องหลายปี จะยิ่งเห็นประโยชน์ต่อสมองที่ชัดเจนมากขึ้น และพบด้วยว่า กิจกรรมสร้างสรรค์ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพให้กับเครือข่ายสมองในเรื่องของสมาธิ การประสานงาน และการแก้ปัญหา

ในการศึกษา นักวิจัยวิเคราะห์ข้อมูลภาพถ่ายสมอง ร่วมกับข้อมูลจากแบบสอบถามของผู้เข้าร่วมราว 1,400 คน จาก 13 ประเทศ อาทิ ตุรกี อิตาลี คิวบา อาร์เจนตินา แคนาดา เยอรมนี และโปแลนด์ โดยผู้ที่เข้าร่วมการทดลอง มีทั้งนักเต้นระบำแทงโก นักดนตรี ศิลปินทัศนศิลป์ รวมถึงผู้เล่นวิดีโอเกมคอมพิวเตอร์ และผู้เล่นที่ไม่มีประสบการณ์ในกิจกรรมสร้างสรรค์มาก่อน โดยการติดตามวัดการทำงานสมองของผู้เข้าร่วมการทดลองเป็นเวลาหลายสัปดาห์

ในการวิเคราะห์ นักวิจัยใช้แบบจำลองคอมพิวเตอร์ขั้นสูงที่เรียกว่า “นาฬิกาสมอง” โดยใช้ข้อมูลภาพถ่ายสมองทำการประเมิน “อายุสมอง” ของผู้เข้าร่วมการทดลองแต่ละคน แบบจำลองจะเปรียบเทียบอายุสมองที่คาดการณ์ได้กับอายุจริงของผู้เข้าร่วม ซึ่งสะท้อนการเสื่อมลงหรือการชะลอการเสื่อมถอยของสมอง

ผลการศึกษาพบว่า ผู้ที่ทำกิจกรรมสร้างสรรค์ไม่ว่าจะเป็นการเต้นรำ เล่นดนตรี การทำงานศิลปะ หรือเล่นเกมคอมพิวเตอร์เป็นประจำ มีแนวโน้มที่จะมี “อายุสมอง” อ่อนวัยกว่า ซึ่งสะท้อนว่า กิจกรรมเหล่านี้ช่วยชะลอความเสื่อมถอย และช่วยส่งเสริมการทำงานของสมอง และยิ่งทำอย่างต่อเนื่อง ความสัมพันธ์นี้ก็จะยิ่งแข็งแรงมากขึ้น

การศึกษายังพบด้วยว่า การฝึกทำกิจกรรมสร้างสรรค์ แม้เป็นเวลาเพียงไม่กี่สัปดาห์ หรือรวมแล้วราวเพียง 30 ชั่วโมง ก็ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงตัวชี้วัดอายุสมองได้อย่างเป็นรูปธรรม

นักวิจัยพบว่า สิ่งที่มีร่วมกันของทุกกิจกรรมสร้างสรรค์ คือ การช่วยกระตุ้นจินตนาการ และความคิดในการคิดหาวิธีการใหม่ๆ ที่แตกต่างกันในการแก้ปัญหา ซึ่งช่วยรักษาการเชื่อมต่อของเซลล์ประสาทที่มีการเสื่อมไปตามวัย งานศึกษาชี้ว่า กิจกรรมเหล่านี้ช่วยสนับสนุนหน้าที่สำคัญของสมอง เช่น การควบคุมการเคลื่อนไหว การประสานงาน และการมีสมาธิจดจ่อกับสิ่งต่างๆ

“งานวิจัยแสดงให้เห็นว่า ประสบการณ์ที่สร้างสรรค์สัมพันธ์กับประสิทธิภาพของเครือข่ายสมอง ทั้งสมองเฉพาะส่วนและโดยรวม โดยเฉพาะที่ศูนย์กลางของกลีบสมองด้านหน้าและด้านข้าง ซึ่งหมายถึง การประมวลผลข้อมูลที่คล่องตัวยิ่งขึ้นในบริเวณที่สำคัญเหล่านี้ของสมอง” นาตาเลีย เกรมป์สกา นักจิตวิทยาจากมหาวิทยาลัย SWPS กล่าว

อาเนตา เบอร์เชชกา ศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยาแห่งสถาบันจิตวิทยา มหาวิทยาลัย SWPS ระบุว่า งานวิจัยนี้เผยให้เห็นถึง การดึงเอาศักยภาพด้านสร้างสรรค์มาใช้เป็นประจำ ช่วยให้การแก่ตัวของสมองช้าลง ซึ่งการทำกิจกรรมเหล่านี้เป็นเรื่องง่ายในชีวิตประจำวันที่จะช่วยสนับสนุนสมองของเรา และช่วยเสริมสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับเราอีกด้วย

ที่มา
Creativity Key to Slowing Brain Aging