บรรณารักษ์ในเมืองบัลติมอร์ รัฐแมริแลนด์ ของสหรัฐ เริ่มภารกิจการนำหนังสือไปให้กับเด็กๆ ยากจนในพื้นที่ด้อยโอกาส หลังพบว่ามีเด็กมากมายในเมืองที่ไม่มีหนังสือติดบ้านเลยสักเล่ม โดยการทำห้องสมุดเคลื่อนที่และเครื่องกดหนังสืออัตโนมัติ เพื่อพาหนังสือไปให้กับเด็กเหล่านั้น

เมื่อสามปีก่อน ขณะที่ อะราบา เมซ กำลังอ่านหนังสือนิทานให้หลานสาวฟังที่บริเวณหน้าบ้าน แต่ไม่นานกลับมีเด็กคนอื่นๆ จากบ้านใกล้เคียงมาร่วมฟังด้วย และเมื่อนิทานจบ เด็กๆ ต่างร้องขอให้เมซอ่านนิทานอีกเล่มให้ฟัง เธอบอกพวกเขาให้กลับไปอ่านที่บ้าน แต่คำตอบของเด็กๆ ทำให้ชีวิตของเมซเปลี่ยนแปลงไป

“พวกเราไม่มีหนังสือเลยสักเล่มที่บ้าน” นั่นคือสิ่งที่เด็กๆ บอกกับเมซ

การสำรวจของ Unite for Literacy เผยว่า ครัวเรือนในบัลติมอร์ มีเพียงร้อยละ 10 หรือน้อยกว่านั้นที่สามารถเข้าถึงหนังสือได้ถึง 100 เล่ม ทำให้หนอนหนังสืออย่างเมซ ที่จบการศึกษาจากภาควิชาภาษาอังกฤษ มหาวิทยาลัยโบวีสเตท ตัดสินใจตั้งองค์กรชื่อ  Storybook Maze ขึ้น เพื่อนำหนังสือไปแจกจ่ายให้กับเด็กยากจนที่ไม่สามารถเข้าถึงหนังสือได้

เมซเริ่มต้นด้วยการจัดงาน Stoop Storytimes โดยการนำหนังสือของเธอแจกจ่ายให้กับเด็กที่อยากอ่านหนังสือ แต่เมื่อเมซเข้ามาทำงานเป็นบรรณารักษ์ จึงทำให้เธอตระหนักถึงปัญหาหนังสือที่ไม่เพียงพอต่อความต้องการของเด็กๆ รวมถึงยังมีเด็กอีกจำนวนมากที่ไม่สามารถเดินทางมาใช้บริการห้องสมุดได้ ทำให้เธอเกิดแนวคิดที่จะนำห้องสมุดไปหาเด็กๆ แทน

เมซมีเป้าหมายที่จะมอบหนังสือให้กับเด็กๆ ให้ได้มากที่สุด โดยเธอทำโครงการห้องสมุดเคลื่อนที่และตู้กดหนังสืออัตโนมัติ ที่จะเดินทางไปหาเด็กในหลายพื้นที่ ให้พวกเขาได้สนุกสนานกับการเลือกหนังสือที่อยากอ่าน พร้อมกับกิจกรรมการอ่านนิทาน  ซึ่งหนังสือที่คัดสรรมาจะมีความหลากหลาย ทั้งในแง่ของตัวละครที่มีความหลากหลายทางเชื้อชาติและภาษา เพื่อแสดงให้เห็นถึงความหลากหลายของผู้คนในสังคม ที่ทุกคนสามารถอยู่ร่วมกันได้

“เรารู้ว่าเมื่อเด็กๆ มีหนังสือที่พวกเขาสามารถเชื่อมโยงและมองเห็นตัวเองในนั้นได้ เด็กก็จะกระตือรือร้นที่จะอ่านหนังสือมากขึ้น อย่างพวกเราก็จะเป็นหนังสือที่มีตัวละครผิวดำที่อาศัยอยู่ในพื้นที่เหมือนกับเรา และสะท้อนชีวิตของพวกเขา นอกจากนี้ เรายังไปพูดคุยกับผู้นำชุมชน ครู และองค์กรต่างๆ เพื่อดูว่าเด็กๆ ต้องการได้รับการสนับสนุนในด้านใดมากที่สุด” เมซกล่าว

นอกจากการเข้าไม่ถึงหนังสือที่พวกเด็กๆ อยากได้แล้ว อุปสรรคสำคัญที่เมซต้องหาทางออก คือ ความรู้สึกกลัวการอ่านที่เด็กหลายคนกำลังเผชิญ ที่เธอพยายามเปลี่ยนให้กลายเป็นความรู้สึกในเชิงบวกมากขึ้น

“การทำงานในบัลติมอร์ ไม่ใช่แค่การต่อสู้กับทะเลทรายหนังสือเท่านั้น แต่เป็นการต่อสู้กับประสบการณ์การอ่านหนังสือด้วย เพราะสำหรับเด็กหลายคน การอ่านถือเป็นสิ่งที่สร้างความเครียดให้กับพวกเขา พวกเขาจึงมีประสบการณ์การอ่านในเชิงลบ การอ่านเป็นการแสดงมาโดยตลอด ดังนั้น การอ่านจึงไม่ได้มีไว้เพื่อความบันเทิงหรือความเพลิดเพลิน” เมซกล่าว

ตอนนี้ Storybook Maze กำลังจะทำโครงการหนังสือติดล้อ (Book Trolley) ที่มีเป้าหมายจะระดมทุนให้ได้ 100,000 ดอลลาร์ เพื่อจัดหาหนังสือให้ได้มากที่สุด เพื่อจะนำไปแจกจ่ายให้เด็กๆ ในบัลติมอร์

“โครงการนี้มีเป้าหมายเพื่อทลายกำแพงและเปิดโอกาสให้เด็กๆ สามารถเข้าถึงห้องสมุดได้ เมื่อล้อของโครงการ Book Trolley เริ่มหมุน เรื่องราวมากมายที่นับไม่ถ้วนและกำลังรอการค้นพบก็จะหมุนไปด้วยเช่นกัน” เมซบอก

อ้างอิง
Meet the Woman Infiltrating Book Deserts With Vending Machines & Mobile Libraries
Meet the Street Librarian Giving Away 1,000’s of Free Books to Black Children
Meet the Street Librarian Changing the Lives of Baltimore Youth and Beyond
A street librarian's quest to bring books to everyone - Storybook Maze