“ทำไมคนทุกวันนี้ไม่ยอมมีลูก?” เป็นปัญหาโลกแตกของรัฐบาลทั่วโลก ซึ่งจริงๆ "คำอธิบาย" มีมากมาย บางคนก็บอกว่า ไม่มีเงิน บางคนก็บอกว่า ไม่อยากให้ลูกโตมาในโลกที่กำลังมุ่งสู่หายนะ บางคนก็บอกว่า เป็นเพราะกระแส "สตรีนิยม" ที่ทำให้โลกเป็นแบบนี้
คำอธิบายแบบหลังสุด "รัฐบาลขวาจัด" ทั่วโลกมักจะ "ซื้อ" และบอกว่าเป็นต้นเหตุของ "วิกฤติประชากร" ทุกวันนี้ ซึ่งนี่ก็ทำให้ปัญหา "คนรุ่นใหม่ไม่ยอมมีลูก" เป็น "ปัญหาเชิงวัฒนธรรม" ที่คนรุ่นใหม่ๆ เชิดชูชีวิตอิสระ ไม่มีลูก
อย่างไรก็ดี ผลสำรวจของสหประชาชาติ (ผ่านกองทุนประชากรสหประชาชาติ หรือ UNFPA) ที่สำรวจคน 14,000 คนทั่วโลกด้วยคำถามเดียวกันว่า "ปัจจัยอะไรที่ทำให้คุณเลือกจะมีลูกน้อยกว่าที่ต้องการ หรือเลือกที่จะไม่มี?” ชี้ว่าในภาพรวม จริงๆ แล้วคนไม่ได้ "อยากจะไม่มีลูก" เพราะคนทั่วโลกประมาณ 13% เท่านั้นที่ "เลือกจะไม่มีลูกเท่าที่อยากมี" เพราะตนหรือคู่ชีวิตตนไม่อยากจะมี
กลับกัน แพตเทิร์นชี้ชัดมากว่า "ข้อจำกัดทางการเงิน" คือ เหตุผลหลักที่ทำให้คนทั่วโลกไม่มีลูกได้ตามที่ต้องการ โดย "เหตุผลทางเศรษฐกิจ" เป็นเหตุผลที่ใหญ่ที่สุด ในประเทศไทยยิ่งชัดมากว่า "คนเกินครึ่ง" บอกว่า ตัวเองไม่มีลูกตามที่ต้องการ เพราะว่า "มีขีดจำกัดทางการเงิน" โดยเหตุผลรองลงมา คนไทยมากถึง 1 ใน 3บอกเหตุผลที่ไม่มีลูกตามที่ต้องการคือ การ "ไม่มีความมั่นคงทางการงาน" และเหตุผลอันดับสาม ที่คนไทยถึง 1 ใน 4 เลือกจะไม่มีลูกตามที่ต้องการก็คือ หาคู่ชีวิตที่เหมาะสมไม่ได้ โดยไทยเป็นชาติที่อ้างเหตุผลนี้ในการไม่มีลูกมากกว่าชาติอื่นๆ ในการสำรวจทั้งหมด
ตรงนี้ต้องเข้าใจก่อนว่า "เหตุผลรอง" ในแต่ละชาติจะต่างกัน เช่น เกาหลีใต้ เยอรมนี และอินโดนีเซีย เหตุผลรองคือ "หาบ้านที่เหมาะสมอยู่ไม่ได้" ส่วนในอิตาลี บราซิล แอฟริกาใต้ เหตุผลรอง คือ "ไม่มีความมั่งคงทางการงาน" ขณะที่สหรัฐอเมริกากับไนจีเรียเหตุผลรอง คือ "คู่ชีวิตไม่อยากมีลูก"
แต่ "เหตุผลหลัก" ของการไม่มีลูกตามที่ต้องการที่ตรงกันทุกชาติก็คือ "ข้อจำกัดทางการเงิน" หมด
ทางสหประชาชาติยังชี้ว่า หลายฝ่ายอาจมองว่า "การรับผู้อพยพ" เป็นการแก้ปัญหาคนไม่มีลูกได้ แต่จริงๆ การมองแบบนี้เป็นการมองปัญหาเพียงระดับประเทศ เพราะภาพรวมทั้งโลก คน "มีลูกน้อยลง" กันทุกประเทศ ดังนั้น การรับผู้อพยพไม่มีทางแก้ปัญหาประชากร "ทั้งโลก" ที่กำลังโตช้าลงได้
นโยบายกระตุ้นประชากรแบบง่ายๆ ก็ไม่ได้ผลด้วย ไม่ว่าจะเป็นนโบาย "ลงโทษ" คนไม่มีลูก หรือนโยบาย "แจกเงิน" คนที่มีลูก
สหประชาชาติชี้ว่า ถ้าเชื่อผลสำรวจนี้ พื้นฐาน คือ การเปลี่ยนกฎระเบียบที่เอื้อให้กับคนอยากมีลูกให้มีทางเลือกและชีวิตที่ดี และการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานเหล่านี้ก็จำเป็น ซึ่งแน่นอน สัดส่วนการลงทุนมันต้องปรับตามพวก "เหตุผลรอง" ที่คนในแต่ละประเทศไม่มีลูก เช่น เกาหลีใต้ ก็ต้องการที่อยู่อาศัยในราคาสมเหตุสมผลสำหรับคนมีครอบครัว ส่วนไทย การสร้างความมั่นคงทางการงาน ไปจนถึงมาตรการช่วยเหลือคนอยากหาคู่ ก็อาจมีความจำเป็นมากกว่าเรื่องอื่นๆ เป็นต้น โดยอีกกลุ่มประชากรที่ในทางนโยบายควรเจาะและให้ความสนใจคือ กลุ่มคนที่จริงๆ อยากมีลูกมากกว่าที่มี แต่ติดปัญหาเศรษฐกิจ ซึ่งจริงๆ ในทางนโยบาย การเชิญชวนให้ครอบครัวที่มีลูก 1 คนอยู่แล้ว มีลูกเพิ่มเป็น 2 คน (หรือมากกว่านั้น) มันน่าจะง่ายกว่าการกระตุ้นให้ครอบครัวที่ยังไมีมีลูก ลุกขึ้นมามีลูก
แต่ใดๆ ก็ตาม ผลสำรวจนี้ชี้ชัดมากว่า คนไม่ได้ "ไม่อยากมีลูก" จนประชากรลดอย่างที่เคยเชื่อกัน แต่ทั่วโลกคนอยากมีลูกกันมากกว่าที่คิดมาก แต่ติดปัญหาเดียวกันหมด คือ ปัญหาด้านการเงิน ดังนั้น รัฐบาลที่รณรงค์ให้คน "มีลูกช่วยชาติ" ทั้งหลาย ควรจะตัั้งใจบริหารเศรษฐกิจให้ดีๆ มากกว่า
อ้างอิง
Money not infertility, UN report says: Why birth rates are plummeting
