ย่านชานเมืองของเมืองหลวงประเทศคอสตาริกา แสดงให้ทั่วโลกเห็นว่าการวางผังเมืองสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้กับทั้งมนุษย์และสัตว์ป่า พร้อมมอบสิทธิพลเมืองให้กับสิ่งมีชีวิตต่างๆ ในพื้นที่

เพราะเชื่อว่า เหล่าแมลงผสมเกสร (Pollinators) คือปัจจัยสำคัญในการรักษาสิ่งแวดล้อมให้คงอยู่ เอ็ดการ์ โมรา นายกเทศมนตรีของเมืองเคอร์รีดาแบต ประเทศคอสตาริกา จึงตัดสินใจมอบสิทธิพลเมืองให้กับผึ้ง ตัวต่อ ด้วง ค้างคาว นกฮัมมิ่งเบิร์ด ผีเสื้อ ตลอดจนพืชพื้นเมือง และต้นไม้ในพื้นที่ และนั่นคือเหตุผลที่ทำให้เมืองแห่งนี้ได้รับชื่อเล่นว่า ‘Sweet City’ หรือเมืองแสนหวาน ซึ่งได้เปลี่ยนแปลงการวางผังเมืองของตัวเอง โดยใช้การพัฒนาเมืองที่สะท้อนให้เห็นถึงความเชื่อมโยงระหว่างมนุษย์กับสัตว์ป่ามากขึ้น

“แนวคิดหลักในวิสัยทัศน์ใหม่ของการพัฒนาการเมืองในครั้งนี้ คือการพิจารณาให้แมลงผสมเกสรเป็นตัวแทนความเจริญรุ่งเรืองที่มีประสิทธิภาพมากที่สุด” แถลงการณ์ของสำนักงานเทศบาลเมืองระบุ

“แมลงผสมเกสรมีความสำคัญมากครับ” โมรากล่าว 

“พวกมันคือที่ปรึกษาของโลกแห่งธรรมชาติ เป็นนักสืบพันธ์ชั้นยอด แถมไม่คิดค่าใช้จ่ายด้วย เราจึงมีแผนการเปลี่ยนถนนทุกสายให้กลายเป็นทางเดินชีวภาพ และเปลี่ยนทุกย่านในเมืองให้มีระบบนิเวศที่จะเอื้อประโยชน์ให้กับเหล่าแมลงผสมเกสรเหล่านี้”

การวางผังเมืองของเมืองเคอร์รีดาแบตถูกปรับโฉมใหม่ทั้งหมด โดยคำนึงถึงผู้อยู่อาศัยที่ไม่ใช่มนุษย์ พื้นที่สีเขียวถูกจัดให้เป็นโครงการพื้นฐาน ที่พร้อมให้บริการระบบนิเวศในพื้นที่ ซึ่งรัฐบาลท้องถิ่นสามารถควบคุมและจัดหาให้กับประชาชนผู้อยู่อาศัย นอกจากนี้ ยังจัดให้มีการทำแผนที่ตำแหน่งทางภูมิศาสตร์เพื่อกำหนดเป้าหมายโครงการปลูกป่า ในบริเวณศูนย์ดูแลผู้สูงอายุและศูนย์ดูแลเด็กเล็ก เพื่อให้คนกลุ่มนี้ได้อยู่ใกล้ธรรมชาติ ปราศจากมลพิษทางอากาศ และรู้สึกเย็นสบายจากร่มเงาของต้นไม้รอบตัว

ไม่เพียงเท่านั้น เทศบาลยังมุ่งปลูกพืชพันธุ์พื้นเมืองให้ทั่วพื้นที่การดูแล ซึ่งการทำแบบนี้เป็นการตอกย้ำถึงเครือข่ายพื้นที่สีเขียวและทางเดินชีวภาพที่ถูกออกแบบมาเพื่อเอื้อประโยชน์ให้กับการดำรงชีวิตของเหล่าแมลงผสมเกสรและสิ่งมีชีวิตชนิดอื่นๆ

“แนวคิดเหล่านี้มาจากเรื่องเล่าที่ว่า ผู้คนในเมืองมีแนวโน้มจะปกป้องธรรมชาติเมื่ออยู่ห่างไกล พอเป็นแนวคิดว่าต้องเป็นธรรมชาติที่อยู่ห่างไกลจากตัวของเขา ทำให้คนส่วนใหญ่ลืมหรือละเลยที่จะปกป้องธรรมชาติหรือสภาพแวดล้อมที่อยู่ใกล้ตัวพวกเขา ดังนั้น การพัฒนาเมืองจึงควรทำให้สอดคล้องกับเรื่องการปกป้องสิ่งแวดล้อมด้วย” โมราชี้  

การใช้ยาฆ่าแมลงและการเพิ่มขึ้นของภาคอุตสาหกรรมการเกษตรทั่วโลก กำลังส่งผลกระทบอย่างหนักต่อประชากรแมลงผสมเกสร ทว่า แมลงผสมเกสรเหล่านี้มีบทบาทสำคัญในการรักษาสมดุลให้กับแหล่งที่อยู่อาศัยและระบบนิเวศที่ดีต่อสุขภาพมนุษย์ ซึ่งอาจกล่าวได้ว่า แมงผสมเกสรเหล่านี้มีส่วนรับผิดชอบต่อความอยู่รอดของโลก โดยเฉพาะ “ผึ้ง” ที่ถือเป็นสายพันธุ์ที่สำคัญของการดำรงอยู่ของโลก ทั้งนี้ สามในสี่ของผลไม้หรือเมล็ดพืชจำเป็นต้องพึ่งพาแมลงผสมเกสร และองค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติยังชี้ว่าแมลงผสมเกสรช่วยผลิตพืชอาหารของโลกมากถึง 87%

ดังนั้น หากแมลงผสมเกสรอยู่ไม่ได้หรือสูญพันธุ์ไป ก็ย่อมส่งผลกระทบร้ายแรงต่อชีวิตความเป็นอยู่ของมนุษย์อย่างแน่นอน

ข้อมูลอ้างอิง:
รายงานของเมือง
This Costa Rican City Has Granted Bees And Trees Citizenship
'Sweet City': the Costa Rica suburb that gave citizenship to bees, plants and trees