ตลอดช่วงประวัติศาสตร์ของมนุษย์ในวัฒนธรรมต่างๆ พบว่า  “ผู้หญิง” มีชีวิตที่ยืนยาวกว่า “ผู้ชาย” นักวิจัยพบว่า ช่องว่างของอายุขัยนี้อาจเกิดจากวิวัฒนาการด้านชีววิทยา ซึ่งไม่ได้พบเฉพาะแค่ในมนุษย์เท่านั้น แต่ยังพบในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมสายพันธุ์ต่างๆ อีกจำนวนมากด้วย

งานวิจัยเรื่อง “การคัดสรรทางธรรมชาติของเพศกับความแตกต่างของอายุขัยในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมและนก” ที่ตีพิมพ์ในวารสาร Science Advances เผยผลการศึกษาสิ่งมีชีวิตมากกว่า 1 พันสปีชีส์ พบว่า สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเพศเมียมีอายุขัยที่ยืนยาวกว่าเพศผู้

ในการศึกษา นักวิจัยติดตามสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมจำนวน 528 สายพันธุ์ รวมถึงชิมแปนซี หนู กวางมูส และนกอีก 648 สปีชีส์ และพบสิ่งเดียวกันที่เกิดกับมนุษย์ โดยพบว่า มีสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเพศเมียถึงร้อยละ 72 ที่อายุยืนยาวกว่าเพศผู้เฉลี่ย 12% ในขณะที่นกนั้นต่างออกไป นักวิจัยพบว่า ร้อยละ 68 ของนกตัวผู้อายุยืนกว่านกตัวเมียเฉลี่ยราว 5%

ก่อนหน้านี้ มีคำอธิบายถึงการที่ผู้หญิงมีอายุขัยเฉลี่ยที่ยืนยาวกว่าผู้ชายว่า เกิดจากการที่ผู้หญิงมักกินอาหารที่ดี มีวิถีชีวิตที่ดีกับสุขภาพมากกว่า และใส่ใจกับสุขภาพของตัวเองมากกว่า แต่งานวิจัยชิ้นใหม่ชี้ให้เห็นว่า ความแตกต่างของอายุขัยนี้มีสาเหตุมาจาก “วิวัฒนาการทางชีววิทยา”

นักวิจัยพบว่า ความแตกต่างของ “โครโมโซมเพศ” อาจช่วยอธิบายความแตกต่างด้านอายุขัยได้ ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเพศเมีย จะมีโครโมโซม X สองแท่ง ขณะที่เพศผู้มี X หนึ่งแท่งและ Y หนึ่งแท่ง ซึ่งอาจมีผลทำให้สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเพศเมียมีอายุยืนยาวกว่า จากการมีโครโมโซมที่สามารถป้องกันการกลายพันธุ์ที่เป็นอันตรายต่อร่างกายได้ดีกว่า

ส่วนโครโมโซมของนกนั้นต่างออกไป นกเพศเมียมีโครโมโซมที่ต่างกันสองแท่ง ขณะที่เพศผู้มีโครโมโซมชนิดเดียวกันสองแท่ง ความแตกต่างนี้ทำให้นกเพศผู้มีอายุยืนกว่า

นักวิจัยพบด้วยว่า ความยืนยาวของอายุขัยในเพศเมีย พบได้บ่อยกว่าในชิมแปนซีและกอริลลาเมื่อเทียบกับมนุษย์ ซึ่งบ่งชี้ว่าปรากฏการณ์นี้ มีรากฐานมาจากกระบวนการทางด้านวิวัฒนาการของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม

โยฮันนา สตาร์ก นักวิจัยด้านวิวัฒนาการจากสถาบันมักซ์พลังค์ ในเยอรมนี ซึ่งเป็นหนึ่งในทีมวิจัยตั้งข้อสังเกตว่า ในบรรดานกนักล่าหลายชนิด มีนกเพศเมียที่มีทั้งขนาดใหญ่กว่าและอายุยืนกว่าเพศผู้ โครโมโซมเพศจึงเป็นเพียงส่วนหนึ่งของคำอธิบายในเรื่องนี้

นักวิจัยเชื่อว่า การผสมผสานกันของความแตกต่างทางพันธุกรรม กลยุทธ์การเลือกคู่ทางเพศ การมีส่วนร่วมในการเลี้ยงดูลูก และสภาพแวดล้อม ล้วนเป็นปัจจัยที่กำหนดความแตกต่างด้านอายุขัยระหว่างเพศผู้และเพศเมียในหลากหลายสปีชีส์ รวมถึงมนุษย์ด้วย

นักวิจัยยังพบด้วยว่า ในบรรดาสปีชีส์ของสัตว์ที่มีพฤติกรรมแบบคู่ครองเพียงคู่เดียวตลอดชีวิต จะมีความแตกต่างด้านอายุขัยของเพศผู้และเพศเมียเพียงเล็กน้อย ขณะที่สปีชีส์ที่เพศผู้มีคู่ครองหลายตัวพร้อมๆ กัน จะมีความแตกต่างด้านอายุขัยระหว่างเพศที่ชัดเจน โดยเพศผู้มักจะมีอายุสั้นกว่ามาก

ผลการวิจัยโดยสรุปชี้ว่า ผู้หญิงจะยังคงมีแนวโน้มที่จะมีอายุยืนยาวกว่าผู้ชาย ไม่ว่าการแพทย์และสภาพความเป็นอยู่จะพัฒนาก้าวหน้าไปเพียงใดก็ตาม

ที่มา
Why do women live longer than men? Scientists say evolution may offer clues
Sexual selection drives sex difference in adult life expectancy across mammals and birds